ต้อกระจก Cataract

ศูนย์สายตา ไฮลักซ์ วิชั่น 

ต้อกระจก Cataract

เลนส์แก้วตา (Lens) เป็นอวัยวะที่ทำหน้าที่หักเหแสงที่ผ่านกระจกตา เพื่อให้ไปโฟกัสชัดที่จอประสาทตา (Retina) มีลักษณะคล้ายเลนส์นูนและมีความใสมาก ตั้งแต่แรกคลอดเมื่ออายุมากขึ้นเลนส์จะมีการสร้างใหม่ตลอดเวลา โดยจะมีการเรียงตัวของเนื้อเลนส์เป็นชั้นคล้ายกับเนื้อหัวหอม

ส่วนที่เกิดขึ้นก่อนจะอยู่ชั้นในสุด ขนาดจะโตขึ้น มีความแข็งแรงมากขึ้น และสีจะเหลืองมากขึ้นเมื่ออายุมาก เพิ่มขึ้นในการเห็นที่มีการซุ่นมัว ซึ่งภาวะนี้เรียกว่า ต้อกระจก (Cataract)

อาการ

ผู้ป่วยที่เป็นต้อกระจก นอกจากจะมีการมองเห็นลดลงแล้ว บางรายอาจมีอาการแสบตา เมื่ออยู่ในแสงที่จ้า หรือเห็นแสงจ้าเกินไป เช่น แสบตาตอนกลางวัน หรือมีอาการ Glare เมื่อขับรถตอนกลางคืน หรือในที่มีแสงน้อย เนื่องจากรูม่านตาหดน้อยอยู่ในช่วงต้อกระจกพอดี

ผู้ป่วยบางรายอาจพบว่ามีการเปลี่ยนแว่นตาบ่อย ๆ จากสายตาสั้นเพิ่มขึ้น เนื่องจากต้อกระจกทำให้เลนส์ผ่านแสงเพิ่มมากขึ้น ทำให้เกิดสายตาสั้นมากขึ้น

สาเหตุของต้อกระจก

1. การติดเชื้อในครรภ์ เช่น หัดเยอรมัน (German Measles), โรคซิฟิลิส ฯลฯ

→ ทำให้เกิดต้อกระจกแต่กำเนิด หากไม่ได้รับการรักษา อาจทำให้เกิดภาวะตาเขหรือตาบอดถาวร

2. ยาในกลุ่ม Corticosteroid เช่น SLE, โรคหอบหืด

→ ยากลุ่มนี้อาจทำให้เกิดต้อกระจกหากใช้ติดต่อกันเป็นเวลานาน

3. อุบัติเหตุหรือการกระแทก ที่ดวงตา

→ ทำให้เลนส์แก้วตาเกิดความเสียหาย

4. ภายหลังจากได้รับรังสีบางชนิด เช่น ผู้ที่เคยได้รับการฉายรังสีเพื่อรักษาโรคที่ศีรษะ หรือเนื้องอก

→ หากได้รับประมาณ 4–5 ปี อาจส่งผลให้เกิดต้อกระจก

5. การอักเสบภายในลูกตา เช่น โรครูมาตอยด์ (Rheumatoid arthritis)

→ หากเป็นเรื้อรังอาจทำให้เกิดต้อกระจก

6. โรคประจำตัวบางชนิด เช่น เบาหวาน

→ ทำให้ความเข้มข้นของน้ำตาลในเลือดสูง ส่งผลต่อการเปลี่ยนแปลงของเลนส์แก้วตา

การวินิจฉัย

สามารถวินิจฉัยโรคต้อกระจกได้โดยการตรวจวัดการมองเห็นและการส่องดูเลนส์แก้วตาโดยจักษุแพทย์

การรักษา

การรักษาต้อกระจกทำได้โดยการ ผ่าตัดนำเลนส์ตาที่ขุ่นออก แล้วใส่ เลนส์แก้วตาเทียม (Intraocular Lens) เข้าไปแทน

วัสดุของเลนส์แก้วตาเทียม ได้แก่:

PMMA (Polymethyl Methacrylate)

ซิลิโคน (Silicone)

อะคริลิค (Acrylic)

วิธีผ่าตัดต้อกระจก

1. Intracapsular Cataract Extraction (ICCE)

→ เป็นการผ่าตัดแบบเก่าที่เลิกใช้แล้วในปัจจุบัน

2. Extracapsular Cataract Extraction (ECCE)

→ ผ่าตัดโดยเปิดถุงหุ้มเลนส์บางส่วน เหมาะกับเลนส์ที่แข็งหรือขนาดใหญ่มาก

3. Phacoemulsification

→ ผ่าตัดโดยใช้คลื่นเสียงความถี่สูง (Ultrasound) สลายเลนส์ให้แตกเป็นอนุภาคเล็ก แล้วดูดออก

→ ข้อดี: แผลเล็ก หายเร็ว

→ ข้อเสีย: ต้องใช้เครื่องมือราคาแพง

ข้อพิจารณาก่อนผ่าตัด

แพทย์จะพิจารณาตามอาการ ความรุนแรงของโรคต้อกระจก โรคประจำตัวของผู้ป่วย และสุขภาพดวงตาโดยรวมก่อนตัดสินใจเลือกวิธีการที่เหมาะสมที่สุด

เรียบเรียงโดย:

นายแพทย์สุชัย ประสาทฤทธา

สมาคมจักษุแพทย์แห่งประเทศไทย

วันต้อกระจกสากล ครั้งที่ 14