ต้อลม pinguecula

ศูนย์สายตา ไฮลักซ์ วิชั่น 

ต้อลม pinguecula

ต้อลม หรือที่ภาษาอังกฤษเรียกว่า pinguecula มีลักษณะเป็นแผ่นหรือตุ่มนูนอยู่บริเวณเยื่อบุตาขาว มักพบบริเวณหัวตามากกว่าหางตา ต้อลมมักไม่ใช่เนื้องอก แต่เป็นการเปลี่ยนแปลงของเนื้อเยื่อปกติที่มีการสะสมของโปรตีนและไขมันอยู่ ต้อลมต่างจากต้อเนื้อที่ไม่มีการลุกลามเข้าไปบนตาดำ เกิดจากการระคายเคืองตาหรือได้รับแสงแดดมาเป็นเวลานาน ๆ คล้ายการเกิดโรคที่แท้จริงซึ่งไม่มีเชื้อที่เข้าโจมตีมากนัก แต่มาจากพฤติกรรมในชีวิตประจำวัน เช่น พนักงานนอกบ้าน ได้รับแสงแดดเป็นเวลานานมาก จะเป็นต้อลม–ต้อเนื้อได้มากขึ้น นอกจากนี้การใช้ชีวิตในสิ่งแวดล้อมที่มีลมร้อน ฝุ่นละออง มลพิษ ก็เป็นปัจจัยหนึ่งที่กระตุ้นให้เกิดต้อลมได้

อาการเบื้องต้นของต้อลม คือ เคืองตา แสบตา ตาแดง ตาไหล ตาแดง และรู้สึกเหมือนมีฝุ่นอยู่ในตาตลอดเวลา รักษาได้ง่ายหยุดอาการลุกลามได้ด้วยการหยอดยาต้านการอักเสบหลีกเลี่ยงฝุ่น แสงแดด ลมแรง ถ้าไม่ลุกลาม ไม่ล้ำเส้น ก็ไม่จำเป็นต้องผ่าตัด ยกเว้นในกรณีที่ผู้ป่วยเกิดความรำคาญกับก้อนที่ตาขาวมาก อาจพิจารณาผ่าตัดได้โดยใช้ยาชาหยอดตา ผ่าตัดแบบผู้ป่วยนอก ใช้เวลาสั้น หายเร็ว

ต้อลมเป็นโรคตาที่ทำให้เกิดความรำคาญมากกว่าอันตราย อาจทำให้ตาแดงระคายเคืองโดยเฉพาะเวลาตากแดด ตากลม ถ้าโตไม่มากผู้ป่วยจะไม่มีปัญหาในการมองเห็น เป็นแต่แรก

ลักษณะทางกายวิภาคของเยื่อบุตาขาว เรียกว่า conjunctiva เป็นเนื้อเยื่อบาง ๆ ที่มีลักษณะโปร่งใส คลุมพื้นผิวส่วนของลูกตา เริ่มตั้งแต่ส่วนของกระจกตา คลอบคลุมส่วนที่มองเห็นได้ของตาขาว และยึดเกาะไปถึงจุดในเยื่อบหนีตา เยื่อบุตาจะมีเส้นเลือดขนาดเล็กที่คลุมอยู่ ซึ่งมักมองไม่เห็นด้วยตาเปล่า เซลล์ของเยื่อบุตาขาวทำหน้าที่ผลิตน้ำเมือก เมื่อหล่อเลี้ยงให้กับลูกตา

ต้อลมหรือต้อเนื้อที่เห็นเป็นแผ่นบริเวณตาขาว โดยทั่วไปจะเจอในสองลักษณะคือ ต้อลม ผู้ป่วยมักมีอาการเคืองตาเยอะกว่าการบวม หยอยตาแดง อาการอักเสบค่อนข้างรุนแรง ในกรณีที่ลุกลามเข้ามายังตาดำมาก หรือรบกวนการมองเห็นก็จำเป็นต้องผ่าตัดออก

ต้อลมเป็นหนึ่งในโรคตาที่พบได้บ่อยในประเทศไทย โดยเฉพาะในกลุ่มที่ทำงานกลางแจ้ง เป็นชาวไร่ ชาวนา ช่างก่อสร้าง หรือกลุ่มอาชีพที่ต้องเผชิญแสงแดด ลม ฝุ่นอยู่เป็นประจำ

การตรวจคัดกรองและการวัดสายตา

การตรวจสมรรถภาพทางการมองเห็นด้วยเครื่องคอมพิวเตอร์ Auto-Refractometer เป็นการค้นหาอาการสายตาสั้น สายตายาว สายตาเอียง โดยใช้ระบบถ่ายภาพเข้าไปในกระบอกตา และดูระยะการกระจายแสงในกระบอกตาจากแสงตกลงบนส่วนโค้งของจอรับภาพ ซึ่งผู้ที่ทำงานเกี่ยวกับการใช้สายตามาก เช่น ทำงานกับบัญชี ขับรถ แพทย์ คอมพิวเตอร์ พิมพ์งาน ฯลฯ อาจมีปัญหาทางสายตาได้

เครื่องนี้สามารถใช้ค้นหาอาการผิดปกติในการมองเห็นอย่างแม่นยำ ช่วยให้วางแผนการรักษาได้อย่างมีประสิทธิภาพ

ความสำคัญของการตรวจสายตา

การตรวจสมรรถภาพการมองเห็นควรทำเป็นประจำ โดยเฉพาะผู้ที่มีอาชีพต้องใช้สายตาอย่างต่อเนื่อง หรือผู้สูงอายุที่เริ่มมีปัญหาทางสายตา หากไม่ได้รับการแก้ไขอย่างถูกต้อง อาจทำให้เกิดปัญหาทางการมองเห็นเรื้อรัง รวมถึงส่งผลต่อการปฏิบัติงาน คุณภาพชีวิต และความปลอดภัย

การตรวจสายตาอย่างสม่ำเสมอสามารถตรวจพบภาวะสายตาสั้น ยาว เอียง ต้อลม ต้อเนื้อ ตาแดง ตาอักเสบ หรือภาวะเริ่มต้นของต้อหิน ต้อกระจก ได้ตั้งแต่ระยะเริ่มแรก

โรคตาหลายโรคอาจแสดงออกมาได้ด้วยอาการแดง เคืองตา

อาการแสดงเช่น ตาแดง แสบตา เคืองตา หรือมีลักษณะฝ้าขาวคลุมตาดำ อาจมาจากหลายสาเหตุ เช่น

แสงแดดจ้า

ฝุ่นละออง

ลมแรง

การแพ้สารเคมี หรือสารก่อการระคายเคือง

การติดเชื้อแบคทีเรีย ไวรัส หรือเชื้อรา

โรคตาเรื้อรัง เช่น ตาแห้ง ต้อกระจก ต้อเนื้อ ต้อหิน

หากมีอาการเหล่านี้บ่อย ๆ และมีแนวโน้มเป็นมากขึ้น ควรรีบเข้ารับการตรวจสายตาโดยผู้เชี่ยวชาญ ไม่ควรปล่อยทิ้งไว้จนกระทบการมองเห็น